Kolejny raport

Winny jestem kolejny raport. Książka jest w recenzji. Teraz uzupełniam notki biograficzne przedwojennych Gedanistów, których mam w tej chwili około 700! Nie spodziewałem się, że będzie ich aż tylu.  To zawodnicy, działacze, członkowie wspierający. W dużej części to są tylko nazwiska, ale przy wielu udało się zebrać podstawowe informacje biograficzne. Wierzę, że po wydaniu książki, dzięki rodzinom i krewnym, uda się te biografie jeszcze rozbudować. Wybieram też zdjęcia. To dopiero przyjemne zajęcie. Mam ich tyle, że oczywiście nie wszystkie uda się w książce zamieścić. Chyba że Profesor-recenzent zmasakruje książkę i oceni, że do niczego się nie nadaje, wtedy wydamy album fotograficzny:)

Hala targów

Właściwie to trzeba by przerwać pisanie i ruszyć na pomoc miejscom związanym z "Gedanią". Na naszych oczach ginie bowiem kolejne z takich miejsc - Gdańska Hala Targów, przy ul. Wałowej. Nie będę jej opisywał - odeślę do dwóch znakomitych tekstów Aleksa Masłowskiego:
http://ibedeker.pl/obiekty/gdanska-hala-targow-cz-i/
http://ibedeker.pl/obiekty/gdanska-hala-targow-cz-2/
A poniższe zdjęcia zrobiłem w ubiegły czwartek (zza płota - lepsze, dokumentujące rozbiórkę znaleźć można na trojmiasto.pl). Miałem okazję niedawno, dzięki uprzejmości nowego właściciela terenu i grupy przyjaciół wejść do hali, porobić zdjęcia. Byłem porażony jej pięknem - cudowna drewniana konstrukcja, która po konserwacji stanowiłaby wielką atrakcję tej części miasta. I ta przestrzeń, klimat - niemal widziałem tam oświetlony ring bokserski, czy matę zapaśniczą, a w ciemności zgromadzonych kibiców, których zawsze było dużo. Szybko wykonywane zdjęcia nie mogą tego niestety oddać, zwłaszcza, że był to już czas tuż przed rozbiórką i pełno stało tam różnych rupieci.  Szkoda, to mało powiedziane.

Fot. M. Grus

Fot. M. Grus

Sztandar

Historia “Gedanii” rozpoczynała się trzy razy: w 1922 r. (założenie klubu), 1945 r. (reaktywacja po II wojnie światowej) i w 1956 r. (reaktywacja po stalinowskiej reformie sportu, w trakcie której klub został praktycznie rozczłonkowany). To ważne daty, ale taką był też rok 1972. Uroczyście obchodzono wówczas 50-lecie klubu. Jedną z materialnych pozostałości po jubileuszu jest ufundowany wtedy sztandar. Był eksponowany w Ratuszu Głównego Miasta na wystawie w 2012 r. - widać go na zdjęciu z prawej strony. Aktualnie jest przechowywany w tymczasowej siedzibie “Gedanii” S.A. Warto przypomnieć listę jego fundatorów, czyli ludzi związanych z “Gedanią” i zainteresowanych kultywowaniem klubowych tradycji. Przez ten piękny gest sami stali się już jej częścią.
1. Roman Wyrobek
2. Brunon Zwarra
3. Jakub Bawelski
4. Edmund Matuszak
5. Stefan Grabowski
6. Klemens Kurowski
7. Roman Bellwon
8. Jan Biłyk
9. Zygfryd Suwała
10. Stefan Kozłowski
11. Jan Mienik
12. Franciszek Domaszke
13. Jan Kurowski

Fundatorzy to w większości  przedwojenni Gedaniści, którzy dobrze zdawali sobie sprawę z konieczności posiadania znaku, który będzie łączył nie tylko aktualnych członków klubu. W związku z porwaną historią "Gedanii" miał on także łączyć teraźniejszość z przeszłością, uważaną po wojnie za chwalebną, ale ... nie wartą specjalnie eksponowania. Dlaczego? To długa historia, którą opisuję szeroko w książce, a i w tym miejscu pewnie jeszcze nie raz przedstawię.  A pierwszy sztandar "Gedanii" przepadł w zawierusze wojennej, najprawdopodobniej został zniszczony przez hitlerowców.

Pogadanka (3) - część ostatnia

Nadszedł czas na trzecią część pogadanki Edwarda Kubalskiego. Udało się ustalić, że por. Kubalski miał imię zaczynające się na E. i w 1936 r. był kierownikiem Wydziału Tenisowego "Gedanii". To on jest zapewne autorem tekstu wygłoszonego w Polskim Radio i opublikowanym w "Gazecie Gdańskiej".

Plakiety zdobyte przez Wydział Motocyklowy K.S. "Gedania"

Ponadto Gedania posiada b. dobrze prosperującą sekcję motocyklową, przez kilka lat z rzędu zdobywającą zespołowe I-sze miejsce w Warszawie, w dniu Święta Motocyklowego. Również Gedania ma dobrze prosperujące czynne sekcje: tenisową, ping-pongową, kolarską i strzelecką. Na specjalną uwagę zasługuje sekcja: “Młodzieży”, licząca około 80-iu chłopców do lat 15-u, co wyraźnie mówi o zapobiegliwości Zarządu Klubu mającego na celu wychowanie własnego narybku” klubowego. Zadania tego wydziału nie ograniczają się tylko do strony czysto sportowej, lecz również Zarząd Klubu czyni wielki nacisk na:
a) wyrobienie poczucia Narodowego, oraz
b) zwraca uwagę na ważność wychowania obywatelskiego,
gdyż młodzież polska znajdująca się w tych warunkach na Ziemi Gdańļskiej, mogła by łatwo zapomnieć o swoich obowiązkach narodowych. 
Reasumując całość pracy sportowej Gedanii we wszystkich odłamach sportu w dobie obecnej - można scharakteryzować Klub ten o dużym znaczeniu propagandowych i reprezentacyjnym, pracujący w ciężkich warunkach lokalnych. W reprezentowaniu wielu działów sportu K.S. Gedania w zupełności dorównuje pierwszorzędnym klubom sportowym w Kraju.
Nim jednak do takich wyników Gedania doszła, w dniu jubileuszowym należy wspomnieć w streszczeniu: zakres historyczny powstania i rozwoju tego Klubu. 
Myśl założenia Klubu Sp. Gedania powstała u zwolenników piłki nożnej istniejącej wówczas drużyny piłkarskiej Tow. Gimnastycznego Sokół w Gdańsku. Entuzjaści, czynni sportowcy piłki nożnej, chcieli stworzyć klub sportowy, który w pierwszym rzędzie dawał im:
1) zapewnienie należytego rozwoju najpopularniejszego sportu piłkarskiego, oraz
2) programowe rozgrywanie spotkań, czego Tow. Gimn. Sokół ze względu na swój chcarakter pracy sportowej w żadnym wypadku nie gwarantował, zwłaszcza na terenie W. M. Gdańska. W tym czasie brak jeszcze było Pomorskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej i piłkarze Gedanii przeważnie zmuszeni byli grać z drużynami niemieckimi. To właśnie było głównym powodem wystąpienia z Sokoła i utworzenia nowego klubu sportowego pod nazwą Gedania we wrześniu 1922 roku.
Z wydziałem tylko piłki nożnej Gedania egzystuje do roku 1927-go, w którym to czasie zdobywając poszczególne mistrzostwa w klasach, dostaje się do extra klasy piłkarskiej swego Okręgu. 
W roku 1927 powstają wydziały: lekkoatletyczny, tenisowy oraz wydział młodzieży, co w tym czasie już było konieczne, gdyż młodzież polska garnęła się chętnie do jedynego tego rodzaju polskiego klubu sportowego. W roku 1928-ym powstają dalsze sekcje: bokserska, strzelecka, motocyklowa i sportów zimowych. W rok później powstają dalsze wydziały: wydział pań oraz wydział piłki ręcznej panów, który to sport jest bardzo rozpowszechniony wśród tut. klubów niemieckich. Do roku 1932 bez większych zmian są czynne wszystkie wydziały sportowe w większym lub mniejszym natężeniu, jednak dotkliwie dawał się odczuwać brak własnego boiska i odpowiednich urządzeń sportowych, co w dużym stopniu hamowało racjonalny rozwój sportu polskiego na ziemi gdańskiej.
Mnie jwięcej w tym czasie zostaje w Gdańsku zorganizowana Polska Rada Sportowa, która wykupując od Sokoła tereny sportowe, za okres dalszych pięć lat wybudowała stadion sportowy, który w roku 1937-ym posiada następujące urządzenia sportowe:
a) boisko reprezentacyjne z krytymi trybunami oraz 6-o torową bieżnię i wszelkie urządzenia lekkoatletyczne.
b) bardzo dobrze urządzoną strzelnicę małokalibrową.
c) boisko treningowe do piłki nożnej, oraz place do gier i zabaw.
d) 2 korty tenisowe o czerwonej nawierzchni z przylegającymi szatniami tenisowymi
e) dobrze urządzone szatnie sportowe z natryskami. 
Z uwagi na fakt, że specjalnym opiekunem Gedanii jest Komisariat Generalny i Polska Rada Sportowa w Gdańsku, wyżej wymieniony stadion ze wszelkimi urządzeniami, został w pierwszym rzędzie oddany do użytku Gedanii - bez żadnych ograniczeń. Mając dobre warunki wyszkolenia sportowego pod względem urządzeń sportowych i bardzo duże moralne poparcie wśród całej Polonii gdańskiej, Klub Sportowy Gedania we wszystkich działach sportu, dokłada dużo starań w utrzymaniu tężyzny fizycznej wśród młodzieży polskiej na ziemi Gdańskiej.